Honden praten met hun lijf, niet met hun mond
In deze eerste aflevering over lichaamstaal bij honden, praat Jeffrey met hondengedragsspecialist Edgar van de Kamp van Hond Bewust. Edgar legt helder uit hoe belangrijk het is om te kijken naar wat een hond laat zien in plaats van alleen wat hij doet. Gedrag is namelijk een gevolg van emotie, en die emotie zie je terug in de lichaamstaal van je hond.
Lichaamstaal: de echte moedertaal van je hond
Honden communiceren vooral non-verbaal – met hun lichaam. Denk hierbij aan:
- Houding van het hele lijf – gespannen of juist losjes?
- De staart – omhoog, omlaag, strak of zwiepend?
- Ogen en oren – gefocust, ontspannen, knipperend?
- Bewegingen – naar voren (onderzoekend), naar achteren (ontwijkend)
Alles aan een hond kan iets zeggen over hoe hij zich voelt. Edgar vergelijkt het mooi: een hond die borstelt en zijn borstkas opzet zegt eigenlijk: "Ik vind dit spannend". En een hond die weg wil van een situatie geeft daarmee duidelijk aan dat hij zich er niet prettig bij voelt – ook al "is er voor ons niks aan de hand".
Veelvoorkomende misverstanden
Een van de bekendste misverstanden: een hond die kwispelt is altijd blij. Edgar zegt: nee. Een hond kan ook kwispelen terwijl hij gespannen is. Let op de hele context: hoe beweegt het lijf? Hoe strak is de staart? Elke hond kwispelt op zijn eigen manier.
Een Golden Retriever met een brede, losse kwispel is een ander verhaal dan een gespannen kwispel van een Stafford met een stijve staart.
Stress en spanning: signalen die je moet kennen
Honden laten subtiele stresssignalen zien, vaak al lang voordat het escaleert. Edgar noemt onder andere:
- Tongelen (snel met de tong langs de lippen gaan)
- Gapen buiten het slapen om
- Zich uitschudden na een spannende situatie
- Oren naar achteren, lage houding
- Staart tussen de poten, soms zelfs tegen de buik aan
Deze signalen kunnen zich opstapelen, vooral als ze meerdere keren achter elkaar optreden. Dan is het lichaam als het ware een beetje "volgelopen". Edgar noemt dit het stress-emmertje: je kunt het leegmaken, maar dat duurt langer dan vullen.
Tip van Edgar: slowmotion-analyse
Om lichaamstaal beter te leren herkennen, raadt Edgar aan om je hond eens te filmen tijdens een rustige wandeling en dit later in slowmotion terug te kijken. Je ziet dan pas echt wat er allemaal subtiel gebeurt met staart, poten, ogen, tong en houding.
Emoties herkennen = communiceren met je hond
Door lichaamstaal te herkennen, kun je inspelen op wat je hond voelt. Dat is het begin van een goede relatie. Want als jij zijn signalen serieus neemt, voelt hij zich gehoord en veilig – en hoef je minder te corrigeren.
Dat is volgens Edgar de kern van zijn werk: mensen leren beter kijken en luisteren naar hun hond. Geen quick fix, geen trucjes – maar echte communicatie.
Veelgestelde vragen over lichaamstaal bij honden
Wat betekent het als een hond gaapt?
Gapen buiten het slapen om kan een stresssignaal zijn. Je hond probeert spanning kwijt te raken of voelt zich ongemakkelijk.
Hoe herken ik of mijn hond ontspannen is?
Een ontspannen hond heeft een losse lichaamshouding, zachte ogen, normale ademhaling en een soepele kwispel.
Kan een hond kwispelen als hij boos of bang is?
Ja, kwispelen betekent niet altijd blijheid. Een stijve, snelle kwispel met een hoge of lage staartpositie kan duiden op spanning of onzekerheid.
Wat zijn vroege signalen van stress bij honden?
Tongelen, gapen, uitschudden, wegkijken of zich terugtrekken zijn vaak eerste signalen van spanning.
Wat moet ik doen als ik stresssignalen zie bij mijn hond?
Geef je hond ruimte, observeer zijn gedrag en zoek eventueel hulp bij een gedragstherapeut als stress aanhoudt.
