Gedrag of toch pijn? Hoe lichamelijke klachten bij honden leiden tot gedragsproblemen

Gedragsproblemen bij honden zijn vaak niet alleen maar ‘gedrag’. Veel honden blijken onderliggend lichamelijk ongemak te hebben dat invloed heeft op hoe ze zich gedragen. In dit webinar spraken gedragsdeskundige Monique Bladder en dierenarts Evelyne Bekke over het belang van het herkennen van pijnsignalen en het samenwerken tussen gedragstherapeut en dierenarts.

Gedrag begint bij het lichaam

Een hond die ineens uitvalt, bang is voor geluiden of zich terugtrekt, zou wel eens lichamelijke klachten kunnen hebben. Kleine pijntjes of ongemakken – denk aan een oorontsteking, gewrichtspijn of darmproblemen – kunnen grote gedragsveranderingen veroorzaken.

Een paar voorbeelden uit de praktijk:

• Een hond met een oorontsteking die ineens agressief reageert bij aanraking.

• Geluidsovergevoeligheid die blijkt voort te komen uit pijn in het lijf.

• Een hond die niet meer mee wil wandelen omdat elke stap pijn doet.

Het opvallende is dat deze signalen vaak subtiel zijn en door eigenaren niet als pijn worden herkend.

Subtiele signalen die kunnen wijzen op pijn

Honden laten niet altijd duidelijk merken dat ze pijn hebben. Dit zijn signalen die volgens Monique en Evelyne serieus genomen moeten worden:

• Kreunen bij gaan liggen of opstaan

• Ineens stoppen tijdens het wandelen

• Geen tuigje om willen

• Minder aanhankelijk of juist teruggetrokken gedrag

• Plotselinge angst die er eerder niet was

• Veelvuldig likken aan poten of jagen op de staart

Veel van dit soort gedragingen worden als ‘karakter’ of ‘stress’ geïnterpreteerd, terwijl het ook fysieke oorzaken kan hebben.

De rol van een goede dierenarts

Een goede samenwerking tussen eigenaar, gedragstherapeut en dierenarts is essentieel. Evelyne benadrukt dat ze regelmatig pijnstillertesten inzet om te onderzoeken of gedrag beïnvloed wordt door ongemak. In sommige gevallen helpt al een proef met twee weken pijnstilling om te bepalen of pijn een rol speelt.

Tips voor eigenaren:

• Twijfel je? Ga altijd naar de dierenarts.

• Laat jaarlijks minimaal één fysieke check uitvoeren, bijvoorbeeld bij de jaarlijkse vaccinatie.

• Houd bij plotselinge gedragsveranderingen rekening met een medische oorzaak.

• Geef bij de afspraak aan welke signalen je ziet. Ook als het ‘vage’ klachten lijken.

Waarom we vaak te laat naar de dierenarts gaan

Veel mensen vinden het lastig om met een vaag onderbuikgevoel naar de dierenarts te stappen. Je denkt al snel: “Ze kunnen toch niks vinden”, of “het hoort bij mijn hond”. Ook speelt angst van de hond voor de dierenarts een rol.

De sprekers raden aan:

• Wacht niet tot het duidelijk zichtbaar is: bij twijfel altijd laten onderzoeken.

• Bespreek angsten en spanning bij je hond met je dierenarts. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt (denk aan medicatie of aanpassing van de aanpak).

• Neem signalen zoals diarree, braken, hijgen, terugtrekgedrag of plotselinge angst altijd serieus.

Vragen van kijkers – en de antwoorden

1. Heeft tandwisseling invloed op gedrag bij pups?
Ja, tijdelijk bijtgedrag of onrust kan veroorzaakt worden door wisselende tanden. Dit is normaal en gaat meestal vanzelf over.

2. Gras eten na stress: is dat buikpijn?
Kan zeker. Vooral als het om kort gras gaat of als de hond het gras daarna weer uitbraakt. Dit kan wijzen op maagklachten.

3. Mijn hond piept of kreunt om aandacht – stelt hij zich aan?
Nee, aanstellen bestaat niet bij honden. Het piepen begon waarschijnlijk ooit met een lichamelijke oorzaak. Laat dit checken.

4. Hoe herken ik rug- of heupproblemen?
Stram of traag lopen, moeite met springen of opstaan, of telkens dezelfde kant op draaien kunnen aanwijzingen zijn. Laat bij twijfel een orthopedisch onderzoek doen.

5. Mijn hond eet poep. Is dat gedrag of medisch?
Poep eten kan gedragsmatig zijn, maar ook duiden op maag-darmproblemen. Laat je hond controleren bij aanhoudend gedrag.

6. Kan Giardia gedrag beïnvloeden?
Ja, sommige honden vertonen onrustig of bijterig gedrag bij darmproblemen door Giardia. Maar niet elke bijtende pup heeft Giardia.

7. Mijn hond loopt na een knieoperatie nog steeds mank – wat nu?
Als het lang geleden is, kan er nog steeds pijn zijn. Vraag je dierenarts om een second opinion of extra pijnbestrijding.

8. Mijn hond wil niet mee wandelen – is dat gedrag?
Niet willen wandelen kan een gevolg zijn van pijn. Het kan ook gedrag zijn (angst, onzekerheid), maar lichamelijk onderzoek is de eerste stap.

9. Hoe vaak moet een hond een medische check?
Minimaal één keer per jaar. Bij twijfel of gedragsverandering: vaker.

10. Waarom zie ik pijn soms niet bij mijn hond?
Honden laten pijn vaak pas laat zien. Ze zijn goed in het verbergen van ongemak. Vertrouw op kleine signalen en je onderbuikgevoel.

Conclusie

Als een hond zich anders gedraagt, is de oorzaak lang niet altijd puur gedrag. Lichamelijke klachten komen vaker voor dan je denkt. Door alert te zijn op subtiele signalen en bij twijfel altijd een dierenarts in te schakelen, kun je veel leed voorkomen. Gedrag begint bij gezondheid.