Hondengedrag: drie tekenen van stress bij honden
Voor natuurlijke hondensnacks ben je bij Bellobox aan het juiste adres. Maar de gezondheid van je hond bestaat uit vele aspecten. Naast goede voeding spelen het gedrag en de mentale gesteldheid van je hond ook een grote rol in de gezondheid. Als eigenaar wil je natuurlijk dat je hond vrolijk en ontspannen is, niet enkel na het kauwen van een snack maar ook in andere aspecten van het dagelijks leven. Vandaag bespreken we daarom drie tekenen van stress bij honden.
Wat zijn stresssignalen bij honden?
Taal is ontzettend divers. Tussen diersoorten zien we veel verschil in manieren waarop individuen elkaar iets vertellen of ergens voor waarschuwen. Ook voor het delen van gevoelens heeft iedere diersoort zijn eigen manieren en honden kunnen net als mensen heel goed aangeven wanneer ze zich niet comfortabel voelen.
Afhankelijk van de situatie en de gevoeligheid van de hond, is er een breed scala aan gedragingen waarop een hond zijn (dis)comfort kan laten zien. Sommige tekenen van stress bij honden zijn minimaal, anderen zijn veel meer opvallend. Je zult zien dat sommige gedragingen die kunnen duiden op stress, ook een heel andere betekenis kunnen hebben afhankelijk van de situatie en de context.
Spectrum van angst, stress en agressie
Angst en stress komen voor in een spectrum van intesiteit. Afhankelijk van de hevigheid van een situatie en de duur van de blootstelling aan een prikkel, zal een hond heviger stress en angst ervaren. Dit gaat gepaard met bijpassende tekenen van stress. Hoe verder we de ladder beklimmen, des te sneller een hond actie zal ondernemen. Vaak betekent dit dat een hond zal proberen te vluchten en uiteindelijk zal bijten.
Gapen
Gapen is zeer normaal gedrag bij gewervelde dieren. Ook wij gapen vaak wanneer we ons vervelen of nerveus zijn. Sommige psychologische onderzoeken wijzen uit dat gapen een teken is van de overgang tussen twee verschillende emotionele toestanden.
Gapen bij de hond noemen we een kalmeringssignaal. Honden gebruiken het gapen om zichzelf tot rust te brengen. Je ziet gapen bijvoorbeeld wanneer je hond een naar binnen loopt bij de dierenarts, wanneer er ruzie is in het huishouden, of wanneer een onbekend persoon je hond benadert.
Gapen is naast een intern hulpmiddel om te ontspannen ook een vorm van communicatie naar de omgevingsprikkel die de stress heeft opgewekt. Zo is gapen dus conflictvermijdend gedrag en een manier om een stressvolle situatie te diffunderen - een mooi woord voor verzachten.
Zie jij je hond vaak gapen of tongelen - hierover zometeen meer - wanneer je hem omhelst, dan betekent het hoogstwaarschijnlijk niet dat je hond moe is. Dit zijn tekenen van stress, je hond vertelt je dat hij niet comfortabel is met deze interactie.
Tongelen
Kort aan de neus of bovenlip likken noemen we tongelen. Likken aan de bek kan vele redenen hebben, maar in bepaalde situaties is het een vorm van anticipatiegedrag: de hond bereidt zich voor op een verwachting van een bepaalde gebeurtenis aan de hand van de context.
Tongelen kan dus geheel onschuldig zijn en zal in sommige gevallen niets te maken hebben met negatieve stress of discomfort. Wanneer je hond verwacht dat je zijn voerbak neerzet, een snack aangeeft, de lijn los klikt of een bal gaat gooien, anticipeert (verwacht) je hond iets leuks, iets dat hem enthousiast maakt. Echter is tongelen in sommige situaties ook een teken van stress bij honden.
Net als gapen zien we tongelen bij redelijk lage stress, voordat hevige signalen (zoals hijgen, hierover later meer) zich voortdoen. We zien honden bijvoorbeeld tongelen bij benaderingen door andere honden of mensen en bij ongewenste aanraking. Tongelen is een conflictgedrag, waarbij je hond zich in een situatie bevindt waar hij even niet goed weet wat hij moet verwachten.
Bij dergelijke stresssignalen is het belangrijk om goed te letten op de context en op de aanwezigheid van andere signalen en de volledige lichaamshouding van je hond. Tongelen kan bijvoorbeeld lijken op likken en smakken, gedrag dat we zien als er etensresten in de bek zitten of wanneer je hond misselijk is.
Hijgen
Als we verder op de escalatieladder omhoog klimmen zien we heftiger gedragssignalen. Honden beginnen vaak te hijgen wanneer een situatie erg vervelend is en/of langdurig aanhoudt.
Hijgen is een manier om lichaamstemperatuur te reguleren en, afhankelijk van het ras, meer zuurstof binnen te krijgen. Honden die hevige stress ervaren, produceren hoge concentraties van het stresshormoon cortisol. De plotse verhoging van het cortisolniveau kan onder meer hijgen tot gevolg hebben.
Hijgen zien we natuurlijk bij hitte en na beweging, in combinatie met een ontspannen houding en gezichtsuitdrukking. Bij stress hijgen zien we vaak een breed scala aan andere tekenen van stress: een gedrongen houding, grote ogen, aangespannen lage oren en rillingen. Honden hijgen bijvoorbeeld van stress bij autoritten, dierenartsbezoeken, vuurwerk of onweer.
Context is van belang
Zoals eerder aangegeven is de context en de gehele situatie van invloed op de betekenis van het gedrag van je hond. Als eigenaar ken je jouw eigen hond als geen ander en kun je in actie komen en de situatie veranderen om je hond comfort te bieden. Probeer aan de hand van de context te bepalen of je hond oncomfortabel is en van welke achterliggende reden er sprake is. Wat echter voor iedere hond geldt: neem de tekenen van stress bij je hond serieus, help je hond ontspannen en forceer je hond niets te doen waarvan hij ernstige stress ervaart. Zo help je de ontwikkeling van hevige angst voorkomen en houd je mensen en dieren in je omgeving veilig, omdat je hond zelf het heft niet in handen hoeft te nemen. Neem je tekenen van stress bij je hond niet serieus, loop je het risico dat je hond zal bijten.
